โควิดกับอุณหภูมิและความชื้น

#สำหรับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข

เรื่องอุณหภูมิและความชื้น

เผยแพร่เมื่อ 11/2/63

(ยังคงมีรายงานอื่นๆหลังจากนี้ ถึงการศึกษาบนพื้นผิวเรียบและพื้นผิวที่เป็นรูพรุนแต่ก็ยังสามารถติดต่อได้ คำว่ามีชีวิตหมายถึงยังคงมีความสามารถที่จะติดต่อเราได้)

ย้ำนะครับ...บทความชุดนี้ไม่ใช่สร้างความตื่นตระหนกแต่เป็นการชีให้เห็นถึงความสำคัญ ของการต้องรักษาความสะอาดล้างมือบ่อยๆ ทำความสะอาดพื้นผิวที่อาจปนเปื้อนด้วยเชื้อและหลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้าที่จะทำให้เชื้อเข้าไปที่เยื่อบุตาจมูกปาก

กรณีที่หลายฝ่ายมีข้อสงสัยว่าเชื้อไวรัสโคโรนาสามารถมีชีวิตอยู่บนพื้นผิวได้นานเท่าใด และจะมีวิธีกำจัดได้หรือไม่ว่า จากรายงานใน วารสารการติดเชื้อในโรงพยาบาล เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2563 ยังคงให้คำตอบเช่นเดียวกับที่มีรายงานมาก่อนหน้านี้ในวารสาร appl Environ Microbiol ปี 2553 ทั้งนี้โดยการศึกษารูปแบบของไวรัสซาร์ส ไวรัสเมอร์ส และไวรัสโคโรนาตัวอื่นๆ รวมทั้งไวรัสตัวแทนที่มีลักษณะคล้ายกัน ได้แก่ TGEV MHV ผลที่ได้แสดงให้เห็นถึงความสำคัญของทั้งอุณหภูมิและความชื้นสัมพัทธ์ โดยที่ไวรัสเหล่านี้สามารถมีชีวิตอยู่ได้บนพื้นผิวโลหะ แก้ว หรือพลาสติก ได้นานถึง 9 วัน ที่อุณหภูมิ 4 องศาเซลเซียส TGEV MHV ไวรัสสามารถมีชีวิตอยู่ได้อย่างน้อย 28 วัน ที่อุณหภูมิสูงขึ้น ถ้าอุณหภูมิ 30 องศาฯ ขึ้นไป จะมีชีวิตอยู่ได้น้อยลง 

 "ส่วนความชื้นมีส่วนทำให้ไวรัสอยู่ได้นานขึ้นหรือไม่ ทั้งนี้ความชื้นที่ร้อยละ 50 ไวรัส เช่น HCoV 229E จะมีชีวิตอยู่ได้ดีกว่าที่ความชื้นร้อยละ 30 สามารถฆ่าได้ด้วยแอลกอฮอล์ 62-71% ด้วยไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ 0.5%. หรือ โซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% ภายใน 1 นาที สารฆ่าเชื้อตัวอื่น เช่น เบนซาลโคเนียมคลอไรด์ 0.05-0.2% และ 0.02% คลอเฮกซิดีน ไดกลูโคเนท 0.02% ได้ผลไม่ดี" ศ.นพ.ธีระวัฒน์ กล่าวและว่า ในส่วนของการเอามือไปสัมผัสพื้นผิว แม้ว่าจะไม่มีการศึกษาโดยตรงกับไวรัสโคโรนาก็ตาม แต่ถ้าใช้การศึกษาไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เอ จะพบว่าเพียงแค่เอามือไปสัมผัสพื้นผิวที่มีเชื้อไวรัสอยู่เพียง 5 วินาที จะสามารถมีตัวไวรัสติดขึ้นมาที่มือได้ร้อยละ 31.6 แต่ไวรัสพาราอินฟลูเอนซา 3 วินาที การส่งผ่านมาที่มือจะต่ำกว่าเหลือเพียงร้อยละ 1.5 ที่การสัมผัส 5 วินาที นอกจากนั้น การศึกษายังพบว่านักเรียนมีแนวโน้มที่จะสัมผัสหน้าตนเองด้วยมือตนเองโดยเฉลี่ย 23 ครั้งต่อชั่วโมง โดยสัมผัสที่ผิวหน้าร้อยละ 56 ตามด้วยเอามือไปสัมผัสที่ปากร้อยละ 36 ที่จมูกร้อยละ 31 และที่ตาร้อยละ 31 และนี่เป็นเหตุผลที่สำคัญ ที่ต้องทำความสะอาดพื้นผิว ต้องล้างมือบ่อยๆ ป้องกันไม่ให้เชื้อเข้าสู่ร่างกายผ่านทางเยื่อบุตาจมูกและปาก ทั้งนี้ ผู้ที่ได้รับเชื้ออาการจะรุนแรงมากน้อยอย่างไรก็ขึ้นอยู่กับไวรัสที่เข้าสู่ร่างกาย และอยู่ที่ว่าร่างกายคนนั้นแข็งแรงเพียงใด

ศ.นพ. ธีระวัฒน์​ เหมะจูฑา