edutainment society by Thanika http://thethanika.blogspot.com/

สาเหตุของ hypoxemia หรือ desaturation ได้แก่ 1) ความเข้มข้นของออกซิเจนในบรรยากาศเบาบาง (Low FiO2 )  เช่น ในที่สูงจะมีออกซิเจนเบา บางกว่าระดับน้ำทะเล 2) Alveolar hypoventilation  คือ ภาวะที่ผู้ป่วยหายใจลดลง ทำให้ค่าคาร์บอนไดออกไซด์เพิ่มขึ้น ส่งผลให้ค่าออกซิเจนในถุงลมปอด (PAO2 ) ลดลง ดังแสดงในสมการ alveolar gas equation PB (barometric pressure) = ความดันบรรยากาศ RQ (respiratory quotient) = ค่าคงที่ในสารอาหารแต่ละชนิด ค่าเฉลี่ยคือ 0.85 ในภาวะปกติเมื่อแรงดันคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดแดง (PaCO2 ) เพิ่มขึ้น 1 มิลลิเมตรปรอท จะกระตุ้นการทำงานของ peripheral chemo-receptor ทำให้มีการหายใจเพิ่มขึ้น 2 ลิตรต่อนาที แต่ในกรณีที่ผู้ป่วยได้รับยานอนหลับเกินขนาดหรือหลังจากเสร็จสิ้นการผ่าตัด ผลของยาระงับ ปวด ยาหย่อนกล้ามเนื้อและยาดมสลบยังไม่หมดฤทธิ์ทันที ฤทธิ์ของยาจะกดการหายใจ ทำให้ คาร์บอนไดออกไซด์คั่ง ผู้ป่วยควรได้รับการโดยการเปิดทางเดินหายใจ ให้ออกซิเจนเสริมต่อ จนรู้สึกตัวดีและสามารถกลับมาหายใจได้ตามปกติ 3) Ventilation/perfusion mismatch  ในภาวะปกติ ค่า V/Q ratio จะมีค่าใกล้เคียงกับ 1 ห

ภาวะขาดออกซิเจน (Hypoxia, Hypoxemia)  Hypoxia หมายถึง ภาวะออกซิเจนต่ำใน compartment หนึ่งในร่างกาย เช่น ในเนื้อเยื่อหรือถุง ลมปอด (tissue or alveolar hypoxia) เป็นค่าที่มีความที่มีความจำเพาะน้อย  Tissue hypoxia หมายถึง ระดับออกซิเจนที่บริเวณเนื้อเยื่อมีค่าต่ำ ไม่เพียงพอต่อกระบวนการ สร้างพลังงานจาก Kreb’s cycle ตามปกติ จำเป็นต้องใช้ anaerobic metabolism แทน ทำให้เกิดภาวะ lactic acidosis ได้  สาเหตุของ tissue hypoxia มีดังนี้ 1. Hypoxemic hypoxia หมายถึง ภาวะที่ระดับออกซิเจนในเลือดแดง (PaO2 ) น้อยกว่า 60 มิลลิเมตร ปรอท ในทางปฏิบัติ ภาวะ hypoxemia สามารถวัดได้จาก pulse oximeter โดยค่า PaO2  60 มิลลิเมตร ปรอทจะเท่ากับ oxyhemoglobin saturation 90% โดยประมาณ  คำจำกัดความของ desaturation  ได้แก่ oxygen saturation น้อยกว่า 90% มากกว่า 3 นาที หรือ oxygen saturation < 85% หลัง ตรวจสอบแล้วว่า อุปกรณ์ไม่มีการเลื่อนหลุด ผู้ป่วยไม่มีอาการหนาวสั่นหรือตัวเย็น รูปที่ 1 แสดง oxygen dissociation curve ในภาวะปกติ ค่า saturation ที่ 50% จะเท่ากับ PaO2  ประมาณ 27 mmHg (เส้นทึบกลางในรูปที