อาการของ Metabolic acidosis

อาการของ Metabolic acidosis ไม่เฉพาะยากในการวินิจฉัย ต้องอาศัยการตรวจ arterial blood gas.

อาการอาจเกิดมีขึ้นได้เช่น chest pain, palpitations, headache,
altered mental status เนื่องจาก hypoxia, decreased visual acuity, nausea, vomiting, abdominal pain,
altered appetite และ weight gain, muscle weakness, bone pain, และ joint pain.

acidemia มากๆอาจมีผลต่อระบบประสาท หมดสติ และมีอาการชัก Neurological: lethargy, stupor, coma, seizures และอาจจะมีผลต่อระบบหัวใจทำให้หัวใจเต้นผิดปกติ Abnormal heart rhythms เช่น ventricular tachycardia

อาการการแสดงอาจพบว่าผู้ป่วยมีการหายใจที่ผิดปกติ หายใจลึกและไว deep, rapid breathing ซึ่งเรียกว่า Kussmaul respirations การหายใจแบบนี้ส่วนมากเกิดในผู้ป่วย diabetic ketoacidosis. การหายใจลึกและไวเป็นการช่วยลด serum carbon dioxide ให้น้อยลง เป็นผลช่วยลดภาวะความเป็นกรดให้น้อยลง compensation.

ขบวนการช่วยเหลือ Compensatory mechanisms ภาวะของ Metabolic acidosis ให้เลือดเป็นกรดน้อยลงมี 4 ขบวนการ
( four buffering mechanisms.) คือ

1.Bicarbonate buffering system ในเลือด,

2. Intracellular buffering โดยการ absorption of hydrogen atoms โดย various molecules, รวมทั้ง proteins, phosphates and carbonate ในกระดูก,

3. Respiratory compensation.โดยการหายใจลึกและไว เป็นการลด carbon dioxide ทำให้ pH เพิ่มขึ้น,

4. Kidney compensation โดยระบบไต จะช่วย controls ระดับของ bicarbonate ในเลือด

การดูแลรักษา มุ่งรักษาแก้ไขสาเหตุที่ทำให้เกิด Metabolic acidosis
ผู้ป่วยที่มี pH ตำ่กว่า 7.1 ต้องรักษาแก้ไขอย่างรีบด่วนทันที ( emergency ) เพราะมีโอกาสของการเต้นผิดปกติของหัวใจมากยิ่งขึ้น abnormal heart rhythms, ควรให้ intravenous bicarbonate. sodium bicarbonate (NaHCO3) ให้ในผู้ป่วย acidosis ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของ HCO3− level ที่มี anion gap ปกติ

แต่ในผู้ป่วยที่มีภาวะ metabolic acidosis ที่มี anion gab สูง ยังเป็นเรื่องที่ถกเถียงกันอยู่ถึงผลดีผลเสียของการให้ sodium bicarbonate (NaHCO3)

อย่างไรก็ตามแต่ถ้า pH < 7.00, ควรจะให้จน pH of ≤ 7.10). ถ้าภาวะ acidosis มากๆ หรือเกิดจากสาเหตุของ toxic ingestions อาจทำการ dialysis ซึ่งสามารถขจัดสาร intoxication และภาวะ acidosis ลดลงได้

เครดิต อ.ศุภชัย ไตรอุโฆษ