respiratory acidosis เกิดจาก

respiratory acidosis เกิดจาก Carbon dioxide จำนวนมากกว่าปกติ
ผสมกับเลือดและ body fluids กลายเป็นกรด carbonic acid ซึ่งมีผลทำให้ pH ตำ่ลง

ในคนที่มีการหายใจผิดปกติลดน้อยลง poor pulmonary ventilation จะทำให้ carbon dioxide ในเลือดสูงขึ้น ทำให้ pH ลดลง

ถ้า carbon dioxide ในเลือดเพิ่มสูงขึ้นมาก (PaCO2 > 45 mmHg) อยู่ในภาวะที่เรียกว่า respiratory acidosis ร่างกายจะพยายามแก้ไขภาวะนี้ เมื่อมี PaCO2 สูง PaO2 ตำ่ และ pH ตำ่ จะไปกระตุ้น chemoreceptors ที่อยู่ที่ brainstem, aortic and carotid bodies และจะไปกระตุ้น respiratory center, ทำให้เกิดการหายใจเร็วมากกว่าปกติ ( tachypnea )

เมื่อหายใจเร็วมากขึ้นจะทำให้จำนวน carbon dioxide ในเลือดลดน้อยลง carbonic acid ลดน้อยลง ซึ่งมีผลทำให้ pH ในเลือด เพิ่มขึ้น

ในผู้ป่วยที่มี acute respiratory acidosis, ร่างกายจะปรับภาวะของกรด compensationให้ pH กลับมาอยู่ในภาวะปกติ ได้จาก 2 ขบวนการด้วยกันคือ

ขบวนการที่ 1 ที่ร่างกายจะปรับภาวะของกรดให้ pH กลับมาอยู่ในภาวะปกติก็คือ การดูดซับ H+ ion ( buffer of pH ) ของ plasma proteins ทำให้เกิดมี bicarbonate (HCO3−)

ขบวนการที่ 2 ไต renal จะมาช่วยแก้ไขทดแทน compensation ภาวะ acidosis แต่ขบวนการนี้เกิดขึ้นช้ามากกว่า 3–5 วัน ไตจะขับ carbonic acid ออก และช่วยดูดกลับ bicarbonate reabsorption เพิ่มมากขึ้น ทำให้ภาวะความเป็นกรดลดน้อยลง ( decrease pH )

เครดิต อ.ศุภชัย ไตรอุโฆษ